ZNAMO KO SU TESLA I PUPIN, ALI KO JE DOBRIVOJE BOŽIĆ Treći najveći srpski naučnik je proglašen izdajnikom!
Pronalazač Dobrivoje Božić , fotografija u vili u Krunskoj ulici, Foto: Nebojša Mandić

da li ste znali?

ZNAMO KO SU TESLA I PUPIN, ALI KO JE DOBRIVOJE BOŽIĆ Treći najveći srpski naučnik je proglašen izdajnikom!

Božićeva kočnica nije njegov prvi izum?

Objavljeno:

Teslin transformator i Pupinovi kalemovi naširoko su poznati pronalasci dva najveća srpska naučnika, ali malo kome je poznat pronalazač Dobrivoje Božić koji je po svojim dostignućima odmah iza ova dva velikana domaće nauke. Njegov doprinos je, tvrde stručnjaci, apsolutno uporediv sa doprinosom oca pneumatske kočnice Džordža Vestinghausa.

Zahvaljujući ovom naučniku, prvi put je konstruisan glavni deo kočnice kojim se sa lokomotive upravlja kočenjem voza. Božićeva kočnica je, prema mišljenjima stručnjaka, neprevaziđena po jednostavnosti konstrukcije, lakoći rukovanja i snazi delovanja.

- Božić je pronašao rešenje rasporednika sa tri radna pritiska, rešenje neiscrpnosti kočnice voza prilikom kočenja, prepunjenja radne komore, problema automatske promene sile kočenja u zavisnosti koliko je železničko vozilo opterećeno. Konstruisao je i glavni deo kočnice kojim se sa lokomotive upravlja kočnicom voza - kaže za "Blic" Ivana Jovičić Ćurčić, kustoskinja Železničkog muzeja.

Prvi izumi

Božićeva kočnica nije njegov prvi izum. Prvi patent nosio je ime "Sistem kontinuiranog kočenja putničkih i teretnih vozova komprimovanim vazduhom". On je odobren od strane Železničke unije, a 1922. godine ušao je u upotrebu u Kraljevini SHS. Naredne godine prijavio je patent za razvoj železničkog transporta "Brzoreagujući trostruki ventil", koji je priznat 1926. godine.

- Patent "Razvodnik za kočione sisteme sa fluidom pod pritiskom" je prijavio Međunarodnoj uniji železničara 1925. godine, a on je prihvaćen tri godine kasnije i testiran 1928. godine na pruzi Zagreb-Rijeka - ističe kustoskinja.

Ovim patentima rešeni su svi problemi vezani za zaustavljanje vozova bez obzira na težinu i brzinu, jednom zasvagda.

Božićev kočnik i rasporednik

Na skupu "Dobrivoje S. Božić - izumitelj savremenog sistema kočenja voza", održanom u Kraljevu 2017. godine, zauzeti su stavovi da se po svojim izumima i konstrukcionim rešenjima Dobrivoje Božić nalazi na "trećem mestu u dosadašnjoj istoriji Srba - posle Tesle i Pupina".

- Današnje kočnice koje se u svetu prave od strane velikih proizvođača su usavršena verzija Božićeve kočnice - ističe Jovičić Ćurčić.

Učenik Rudolfa Dizela

Kao izuzetno dobar student, Božić je pohađao Višu tehničku školu u Nemačkoj, gde mu je predavao i čuveni konstruktor dizel motora Rudolf Dizel, koji mu je bio inspiracija kako tokom školovanja, tako i nakon njega. Po završetku studija ovaj izumitelj se 1911. godine vratio u Srbiju, gde je radio u železničkoj radionici u Nišu.

Dobrivoje Božić pored svojih rasporednika 1961.

- Dobrivoje je sa suprugom Radmilom i sinom Draganom za vreme Drugog svetskog rata prebegao za Kanadu. Nakon odlaska preko okeana proglašen je za izdajnika i državna vlast mu je oduzela svu imovinu - priča kustoskinja Železničkog muzeja.

Godine 1950. ovaj par je dobio i drugog sina kojeg su nazvali Branko, a nedugo nakon njegovog rođenja su se razveli.

Božići su osim sinova, imali i ćerku Vesnu koja je umrla 1941. godine od upale slepog creva.

Dobrivoje se u Beograd vratio tek 1964. godine, a u ovom gradu je i preminuo 13. okktobra 1967. godine.

Porodična kuća

Porodica Božić je do emigracije živela u porodičnoj kući u Beogradu, koja se nalazi u Krunskoj ulici broj 69. Nakon dolaska Nemaca, porodica je proterana da živi u podrumu vile. Ova vila odužeta je nakon što je Božić proglašen za izdajnika.

Amerikanac želi svoju imovinu: "Demokrate, vratite mi očevu vilu u Krunskoj"

Naš bokser legenda bara na Menhetnu

Tokom 2014, godine završen je proces restitucije, ali je ova građevina ostala poznata kao predmet oko kojeg se spore naslednici i država.

BONUS VIDEO:

(Espreso.co.rs)


Uz Espreso aplikaciju nijedna druga vam neće trebati. Instalirajte i proverite zašto!
counterImg

Espreso.co.rs


Mondo inc.