ZNATE LI KADA JE ELITNI VRAČAR BIO SREZ SA 20 SELA? Posle VELIKOG RATA ceo Beograd imao 111.739 DUŠA!

Vračar je danas jedna mala centralna beogradska opština. A nekada je bila gotovo periferna i, verovali ili ne – najmnogoljudnija.

Vračar je bio svojevrsni novi Beograd dvadesetih godina prošlog veka. Naravno, on tada nije bio opština, ali je u popisu definisan kao deo grada.

Ceo Beograd je 1921. imao 111.739 stanovnika, od čega je na Vračaru živelo 37.560 duša. Treba imati i u vidu da su se granice Vračara vremenom menjale. Sledeća po veličini bila je Palilula sa 26.235 stanovnika.

Na Dorćolu je živelo 13.911 stanovnika. Strogi centar grada bio je manje naseljen, doduše, reč je i o značajno manjen prostoru. Tako je Varoš imala 6.595 stanovnika, a Terazije 7.038. Na Savamali popisano je 11.924 osoba, a na Topčideru i Senjaku 8.476.

I to je bio Beograd. Ipak, u okolini je živelo još 138.920 žitelja. To su sela koja su, očigledno, bila i te kako živa. Vračarski srez brojao je 30.562 stanovnika, od čega je najviše živelo u Ripnju (4.755).

Tu su spadala, osim Ripnja, i sledeća sela: Beli Potok, Veliki Mokri Lug, Veliko Selo, Vinča, Višnjica, Žarkovo, Železnik, Zuce, Jajinci, Kaluđerica, Kneževac, Kumodraž, Leštane, Mali Mokri Lug, Mirijevo, Pinosava, Resnik, Slance i Čukarica. Dakle – Čukarica tada još nije bila deo Beograda kao naselja.

Dakle, Vračar je obuhvatio gotovo sva beogradska sela, osim Grocke i okoline.

Srez Grocka imao je 22.433 stanovnika, srez Kolubara (danas Lazarevac) 24.874, a srez Kosmaj (danas Sopot i Mladenovac) 33.518.

Postojao je i srez Posavina (danas Obrenovac i Barajevo) sa 27.533 stanovnika. Broj Srba i Hrvata, koji su se u popisu računali zajedno, u Beogradu je iznosio 96.252, Slovenaca 1.059, Čehoslovaka 1.599, a Rusa 1.999. Bilo je i Mađara (1.478), a najveću nacionalnu manjinu činili su Nemci (4.077). U Beogradu je tada živelo i 487 Turaka.

U čitavoj kraljevini bilo je više od 150.000 Turaka, a oni i danas nastanjuju delove Prizrena.

Zemun, koji je tada bio poseban grad imao je 18.528 stanovnika. Najbrojniji su bili Srbi i Hrvati, a najveća nacionalna manjina Nemci, kojih je bilo 6.631.

Bonus video:

(Espreso/ Kaldrma/ Prenela M.L.)